onsdag, juni 30, 2010
Ei gledesbombe
Det ER håp for menneskeheita!
tirsdag, juni 29, 2010
Dei tre farlige tinga i livet
"Det er tre ting du skal passe deg for" sa naboen min ein gong, og sette fram ein formanande peikefinger. "Klattegjeld. Duskeregn. Og små drinker".
Eg har nok ikkje for vane å samle på slik livsvisdom, men det har gong på gong vist seg å halde stikk. Av ein eller annan grunn er det stadig naboens formanande peikefinger som kjem fram i mitt indre søndag morgon etter ein fuktig laurdag kveld. For dei små drinkane har jo ein tendens til å vere dei beste.
Og i dag fekk eg erfart at begge dei andre også slår til. Riktignok ikkje i så stort mon at eg føler for å kalle det bitter erfaring, men erfaring er det nå. ("Og en erfaring rikere, så løfter vi på glasset" syng det nå inni meg ein stad). For det første gjorde eg opp ei gjeld til ein kompis som i utgangspunktet bestod i (primært) 200-lappar, og som på merkeleg vis hadde blitt firesifra. I desse skatte- og feriepengetider skal eg ikkje akkurat påstå at det var smertefult, men det var i alle fall ei lita oppvåkning av kor fort gjelda klatter på seg, om ikkje anna.
Så var det dette duskeregnet, då, som sant og seie var grunnen til at eg såg for meg peikefingeren i mitt indre. Mamma og meg var nemlig på spasertur i Nordbygda nå i kveld. Då vi gjekk ut, var det ting som tyda på at det ville komme regn, men det kom nå ikkje. På tilbaketuren kom duskeregnet. Vi traff ein nabo, og stod lenge og prata med ho, og lot oss ikkje affisere av regnet - for trass alt hadde ikkje himmelen åpna slusene. "Dette er jo ingenting", sa vi.
Inntil vi kom inn, og oppdaga at vi var gjennomblaute.
Så er det visst noko i det likevel, då. Ein gjer visst klokt i å passe seg for duskeregn, klattegjeld og små drinker.
---
Drip Drop. Safura. Eurovision 2010
Regndans
Det meldes om tørke i det sørvestre hjørnet av Noreg. Her på Lista er det langt mellom dei grøne markene - over alt er det i beste fall mykje gult på dei, i verste fall er det knapt eit grønt strå att. Bøndene fortel om 30% mindre avlinger - og nå har fleire måtte gyve laus på vinterforet. Farsunds Avis melder om tørkekrise, og det er dessverre ikkje agurktida som gjer at krise-ordet brukes. Om det ikkje kjem skikkelig regnver snart, vil resultatet bli massiv nedslakting.
I går køyrde eg og mamma opp Lyngdalen. Lyngna, elva som har gitt dalen sitt namn, er så uttørka at ein fleire stader kan gå tørrskodd tvers over ho. Her om dagen sa ein elvefisker i nabodalen at elva Kvina er så tørr at laksen ikkje kjem opp elva, og han frykta at det vil få konsekvensar for fisket i mange år framover. Eg mistenker at det same er tilfellet i Lyngna.
Men også dei av oss som ikkje er bønder eller hobbyfiskarar, merker konsekvensene av tørka. På St.Hans var det bålforbod - og det har vedvart. Ved bruk av grillkol har ein blitt anbefalt å væte bakken først - i fall grillen ikkje er tett. Ein kan gå tørrskodd i myrer som det elles alltid er vann i. Og ein slepp på det jamne å slå graset - det veks jo ikkje likevel.
Vi har fleipa om å danse regndans. Men i dag kom regnet. Akkurat nok til å gje eit lønnleg håp om at det kunne betre seg. Så kom det berre litt.
Vi har bestilt regnver fram til fredag. Laurdag opnes nemlig KFUK-KFUM-speidarane sin landsleir på flyplassen. Og då vil vi gjerne vise dei Lista frå si aller beste side - grønne marker i strålande solskinn. (Og med glade dyr som får fôr direkte frå marka, og ikkje frå siloen)
----
Let it rain. Amanda Marshall. Amanda Marshall. 1995
søndag, juni 27, 2010
Hell i spel = hell i kjærleik?
Det har vore litt i overkant stille på jobb dei siste dagane, så min kjære kollega E og eg har hatt våre runder med kortspeling. Det er eigentleg utrolig at vi gidd, for resultatet er igrunnen gitt før kortene er stokka. E vinn og eg taper så det syng. Så roper eg "revansje", og går på eit nytt tap.
"Det er jo egentlig like greitt", sa eg, "for vi veit jo alle at den som har hell i spel har uhell i kjærleik". Og kjende meg straks litt ovanpå att. Inntil eg såg det skremte uttrykket til min kjære nyforelska kollega.
Tre minutt seinare kom vi til at han nok hadde stjåle flaksen min. For han har, i alle fall så langt, vist stort hell i både kjærleik og spel. Medan eg. Vel.. Eg har vel ikkje akkurat utvist stort hell nokon av stadane.
Så det er vel bare å rope REVANSJE og stole på at neste trekk går betre. For det gjer det jo alltid. I alle fall i teorien.
---
Fortune Friday. Unni Wilhelmsen. Back in the Blonde 2000.
lørdag, juni 26, 2010
Kvifor du har ei saks i førstehjelpsskrinet ditt
Eg sykla heim frå jobb i dag. Det er så sterk vind på Lista i dag at eg igrunnen har brukt meir energi på å halde sykkelen oppe enn eg har på å trø rundt. Og med sterk motvind har det heller ikkje gått veldig fort rundt.
På jobb må eg bruke svarte bukser, og i dag morges fann eg fram nokre bukser som er veldig gode å gå i, men som ikkje er innsvinga under kneet. Med andre ord: dei er relativt gode og vide. I tillegg er dei laga i eit stoff som i beste fall er glatt, i beste fall er heilt imogleg å få til å halde seg på noko anna vis enn slik det er sydd saman. Med andre ord: å brette opp buksa hadde liten effekt.
Mellom jobb og heim er det ei slette på kring 2 kilometer. Då eg hadde kring 200 meter igjen av den sletta, kom det ein bil bak meg som skulle forbi. Eg bremsa ned då eg høyrde den, slik at eg var sikker på at eg hadde kontroll på sykkelen (jf denne vinden..). Og brått innser eg at eg ikkje får trødd rundt - og heller ikkje trødd i bakken. Eg sit fast. Det er berre ein ting å gjere - la seg falle ned i grøfta, og sørge for at den landinga blir så mjuk som mogleg. Eg klarte å time det slik at eg datt i grøfta akkurat i det bilen kjørte forbi.
Grøfta var akkurat såpass bratt at eg ikkje heilt kunne sjå korleis eg skulle få av meg buksa - og buksa måtte av om eg skulle komme meg laus av sykkelen på eiga hand. Men det slapp eg, for sjåføren kjørte tilbake. Og fann ei leande Signhild som ikkje var i stand til å komme seg opp, og som hadde sykkelen liggande over beina.
Mannen i bilen prøvde først å rikke buksa ut. Det var ikkje mogleg. Så spurde han kva eg hadde tenkt å gjere, og eg svarte at eg funderte på å ringe pappa og be han ta med kuttereiskap. Då kom dei på at dei hadde førstehjelpsskrin. Oppi der låg ei saks. Og ein liten klipp seinare var eg laus.
Buksa mi er, som ein kan sjå, ein stor lapp fattigere. Men eg er heil (litt småforstudd i håndledd og litt merkelig forslått på beina der sykkelen låg, men pytt) og konkluderer med at eg har fantastiske folk i nabolaget. Aner ikkje kven dei er (anna enn at dei høyrdes lokale ut), men uansett: eg er sjukt takksam for hjelpa. Og ganske lattermild. Det finnes tidspunkt der ein skulle ønske ein kunne få sjå seg sjølv utanfrå. I sakte film.
fredag, juni 25, 2010
Sjølvmelding
Eg har tenkt mykje på dette. Særs mykje. Og innsåg ganske fort at eg hadde problem med å skrive ned mine beste sider fordi alt har ei bakside. Mine beste og verste sider er mykje av det same. Eventuelt kan ein seie det slik: mine verste sider slår til når det blir for mykje av det gode. Joda.
1. Positiv innstilling til verda.
Eg er så godt som aldri sint. Faktisk såpass sjeldan at eg nesten ikkje hugser korleis det kjennes. Men eg blir lett oppgitt, då.
2. Tillit til omverda
Eg har grunnleggande tillit til folk. Så mykje at eg er på grensa til naiv.
3. Gode organisatoriske evner
Eg er ein god organisator (av alt anna enn mi eiga tid, kanskje?), og er god til ting som har med organisasjon å gjere, alt frå vedtekter til referatskriving. Og så er eg ein djevel til å pakke.
4. Løysingsorientert
Eg er god til å finne nye løysinger, og då kanskje i enda større grad for andre enn for meg sjølv. Eg er god til å skilje utfordringer og problem.
5. Vere i nuet
God til å koble ut når eg må, til å leve i nuet. Det gjeld kanskje særleg når eg er bortreist, når sant skal seiast. Men det er kanskje då det er aller viktigast.
6. Eg er akkurat passe teknisk
Sånn til tross for førre bloggpost, og til tross for at pappa for 2 min sidan kunne opplyse meg at eg på mystisk vis har klart å øydelegge hovudfila på maskinen min (hurra for meg!). Sånn til tross for det, er eg ganske god til å finne ut av tekniske ting som eg på ingen måte føler eg er kvalifisert for utelukkande ved hjelp av logikk og (u)sunt bondevett.
Og så var det dette biletet då. Vel. Om du er ven med meg på face får du sjekke det ut her. Eg får nemlig ikkje til å laste det ned nå, og maskinen min er som kjent daud. (Og pappa gjer så godt han kan for å fikse den - kryss fingrane for min fantastiske pappa!)
Og så var det denne utfordringa, då. Verdens beste Karen er den einaste eg oppmoder direkte, men så kan gjerne Linn, Torill, Ann Kristin og Johannes følge oppfordringa. Og kven som vil, for så vidt.
---
Man in the mirror. Michael Jackson. Bad 1988
Kjære Murphy: det er nok nå!
Og då eg brått ikkje kom inn på nettbanken heller, kjende eg at nå er det nok.
Så kjære Murphy, kven du nå enn er. Det hadde vore veldig fint om du kunne ta regelen din tilbake. For eg treng virkelig, virkelig tilgang til maskinen min. Helst i går.
fredag, juni 18, 2010
Så enkelt kan det gjerast! (Eller?)
Der var det ein austerriker som heldt foredrag om kva han har gjort for å redusere sitt eige CO2-forbruk. Han er distriktslege, og fann ein dag ut at han skulle prøve å redusere forbruket blant anna gjennom å sykle. Sidan har han blitt vegetarianar, sjølvsagt, og heldt også ein presentasjon av solkomfyren sin (eit sånn parabolliknande solreflekterande utendørskar), som etter hans skjønn er den mest miljøeffektive måten å koke mat på (skjønt, funker dårlig på regnversdager og vintertid..). Og ikkje minst inneheldt presentasjonen ekstreme mengder statistikk om kor gale klimaendringene har ført hen.
Eg har vore på ein god del slike foredrag opp igjennom, og eg kjenner at dei ofte virker mot si hensikt. Hans gode råd var som følger (dette er eit utdrag, fekk ikkje notert ned alle)
1. Gå og sykle nesten uansett kor du skal
2. Ta toget om du må reise langt
3. Bli vegetarianer, eller aller helst veganer (for kyr promper så mykje!)
4. Invester i vindmøller og skogplantingsprosjekter (for dei pengene du sparer på ikkje å kjøre bil).
På toppen av det heile, kasta han inn bilete av han og kona på sykkeltur i Europa og 1000 gode helsegrunner til å begynne å sykle.
Joda, best practises er vel og bra. Problemet med sånne gode døme som har snudd opp-ned på livet sitt og tatt store grep, er at det fort blir bare gode døme, og ikkje noko vi kan omsette til røynddom. For forslagene blir så drastiske at det faktisk nesten virker mot si hensikt. For kven er han som trur han kan kreve at eg skal bli veggis? Og kutte bilbruken når det tek meg 5 min å kjøre til jobb, men ein halvtime å sykle (og lagt over ein time å gå)? Og TOG?! Kva tog? Og på kva måte vil det monne - så lenge industrien ikkje tar dei store kutta?
Til sjuande og sist kjem vel spørsmåla også fordi eg innerst inne veit at han har rett. Eg burde. Men som med så mykje anna eg burde her i verda - det ender somregel med at det er enklere å tenke tanken enn å omsette han i praksis.
---
Earth Song. Michael Jackson. HIStory. 1994.
onsdag, juni 16, 2010
Ikke Yggdrasil (!!), ikke Svanhild, men...?
Ho opna med eit "eg prøver å komme på namnet ditt" som var så godt at eg rett og slett berre _må_ sitere det: "Ikke Yggdrasil, ikke Svanhild, men...?". Det er seriøst den beste. Nokon sinne. (Tru meg, eg har høyrt ein del av dei....)
Same lærar starta forøvrig første skoledag vi hadde ho med å studere klasselista, og så prøve å plassere namna på dei ulike i klassen. Av 10 namn, var det berre 2 ho bomma på. (Eit av dei var at ho kalla Cecilie for Hanne Cecilie - eller motsett. Slå den). "Når jeg tenker på Aslak, ser jeg for meg den fæle Aslak Smed hos Ibsen. Og ingen av dere ser slik ut. Men jeg tror DU er Aslak". Sa ho, til Aslak.
Og då eg etter timen spurte om kva ho trudde eg heitte (ettersom eg var ein av dei som ho ikkje prøvde å plassere i timen), såg ho på meg i 2 sekund. Så leita ho ned på klasselista, og stoppa på S. "Signhild! DET så jeg da med en gang!".
torsdag, juni 10, 2010
Interkulturell kommunikasjon
ENJOY!
---
For Bitter or Worse. Anouk. For Bitter or Worse 2009
onsdag, juni 09, 2010
Stakkar nabo
Problemet er berre at sjølv om ein starter med å vere klar i toppen, ender ein med å vere friskere i resten av kroppen enn i toppen. Ikkje minst mangelen på næring gjer sitt (ikkje at eg ikkje får i meg næring, men det virker ikkje som om kroppen gjer noko anna med næringa enn å gje slepp på ho, gitt).
Men uansett: Stakkar naboen min. Eg er nemlig ganske avhengig av å høyre på musikk. Typ høyrer på musikk nesten heile tida eg er våken. Normalt pleier eg ikkje å plage omgjevnadene mine nevneverdig, i alle fall ikkje volummessig. Men i dag er det slik at fordi eg aldri heilt veit kva rom eg er i om 2 minutt, speles det høgt.
Om naboen min ikkje hadde noko forhold til færøysk musikk, har han det nå. Er han ikkje glad i folkrocktronika, bør han ha blitt det i dag. Så langt har han ikkje klaga, i alle fall (skjønt, eg garanterer ikkje at eg hadde høyrt ringeklokka). Vonleg følger han Valravns oppmoding: STATT UPP OG DANSA!
(Og ja, Kristine, eg lover å komme tilbake til oppfordringa di. Berre ikkje nett nå)
mandag, juni 07, 2010
Problem, sa du?
"Visste du at alle kvinner har celulitter i større eller mindre grad? Men nå kan du få hjelp til å bli kvitt problemet!"
Og då lurer eg veldig på korleis dette skal tolkast. For dersom det altså er sånn at dette er heilt natuleg, kvifor skal vi då bruke masse penger på å fjerne dei?!
søndag, juni 06, 2010
Litauen, finanskrise og ESCs mest poltiske nummer
«Seriøst?! Er de sikre på at de vil legge igjen hele 10 litas?! Det er jo ekstremt mykje!», sa mi lituiske venninne. I norske kroner snakker vi i underkant av 23 kroner. Som for såvidt var nesten en tredjedel av det vi hadde betalt for to pizzaer, så spørsmålet var på sin plass. Men å følge hennar døme og legge igjen 1 LTL – som per akkurat i dag er 2.28 kroner – det var litt i overkant lite tips. Med våre norske auger.
Tidlegare den dagen hadde min gode venn organisatoren reagerte på at vi hadde brukt 60 LTL på taxien fra flyplassen til Vilnius sentrum. 60 = 136.81. Eg betalte meir for å komme meg frå Bislett til nasjonalteateret same morgon.
Litauiske daglegvarehandeler er ikkje spesielt mykje billegare enn dei norske. Med unntak for sukkervarer og alkohol, er prisforskjellen ikkje stor nok til at ein verkeleg reflekterer over skilnaden.
Oslo denne veka:
I går fortalte ein litauisk venn av meg at minimumslønna i heimlandet hans er på 290 euro i månaden. Eg måtte spørre opp igjen 4 gonger for å sjekke at eg ikkje hadde bomma og gløymt ein null – eller at det i det minste skulle vere eit 8 der eg høyrte 2. Men nei. Minstelønna er på kring 2300 i månaden. Og ikkje bare er det minstelønna – det er det nivået det ligg på for svært mange, og kanskje særleg i daglegvarebransjen. Gjennomsnittslønna i landet er på 400 Euro, som i dag tilsvarer 3153 kroner.
Seinare same kveld drakk vi øl til middagen. Øla på det norske hotellet kosta 59 kroner (og var på ingen måte verd den prisen). Brått seier han at han, som etter forholda tener mykje, måtte ut med nesten ei dagslønn for øla. Skamfull unnlot eg å seie at denne kosta mindre enn halve mi timelønn.
Vi nordmenn bruker kring 11% av dei totale inntektene våre på mat. Litauarane brukar over 40. Andelen ein bruker på bustad er nokon lunde lik i båe land.
Der vi knapt har merka finanskrisa, har Litauen måtte skore sine offentlege budsjetter med over 30% - som ein tek inn gjennom kutt i lønninger, kutt i offentlege tenester og kutt i tilskotsordninger. Samstundes vedtek det litauiske parlamentet etter alle solemerker ei midlertidig lov som gjer arbeidsgjevarane rett til å sparke folk på dagen - utan grunngjeving. Tomas Tomilinas, rådgjevar for det litauiske bondepartiet, uttalte til Klassekampen for ei tid tilbake at "problemet med slike midlertidige lover er at de gjerne har en tendens til å bli permanente". Det har han vel dessverre rett i.
Spanjolene har ei arbeidsløyse på over 20%, og ungdomsarbeidsløysa nærmer seg det dobbelte. Litauens arbeidsløyse nærmer seg dei tala, men har ikkje kome på det spanske nivået ennå. Men dei har ei tilleggsutfordring: emigrasjon. I løpet av 14 år har folketalet gått ned med over 300.000 mennesker - i all hovudsak fordi folk flytter utenlands for å arbeide. I Noreg og andre land der dei får meir enn dobla månadslønna. Og klarare kan det vel ikkje seiast, enn i vers 2 av det som var MGPs mest politiske nummer:
(Her også med tekst, så ein faktisk kan få med seg kva det er dei syng..)
---
Eastern European Funk. In Culto. 2010
fredag, juni 04, 2010
Delikatesse eller udyr? Jotakk, begge deler
Alt eller ingenting
Deretter skal eg heim på sommerferie. For å gjere det kanskje aller kjekkaste eg veit: vere historieforteller. Og få betalt for det. Då hender det eg blir så engasjert at eg nærmer meg den listelendingen Mathias Skeibrok skriv om i Sandferdige Skrøner, han som lyg på seg så gode historier at han trur på det sjølv. (Eg trur ikkje eg har gjort det, altså, men at eg har forfina historier, er eg ikkje eit sekund i tvil om!) Den boka har eg forøvrig plan om å ha som sommarlektyre.
---
"Motor Lullabies". Noa. Now 2002
torsdag, juni 03, 2010
Eit eventyr eller tre
Den litauiske partnaren, Socinvest, står for tida høgt på lista over institusjonar som driv med kule ting. Kule, ikkje fordi dei primært er hippe, men fordi dei betyr noko. Dei er, om eg har forstått det riktig, ei slags mellomting mellom interesseorganisasjon og pr-byrå, og har bidratt til organisering av arbeidarar, filmfestival, homoteater, nullvisjon og mykje meir. Du skal jammen få sjekke ut sjølv, her. Eg drøymer på ingen måte om at det skal etablerast noko tilsvarande her til lands (det ser eg ikkje at vi har noko behov for), men slik eg kjenner det litauiske samfunnet, framstår det som om desse har klart å ikkje berre sjå eit behov som finst i nasjonen - men også å finne ein måte å lage løysinger til beste for fellesskapet.
Og apropos det beste for fellesskapet, så har dei også laga denne søøøøte videoen. Deira 3 kilo med kitt har virkeleg smelta meg, kjenner eg..
---
"We". Noa. Now 2002