Faderen. Far? Djiiiises! (Ei bokmålsk erkjenning)

Eg har skrive nynorsk i 11 år, sånn til kvardags. Eg tenker sjeldan over at eg gjer det, sjølv om eg veit at eg er meir medviten skriftsspråket mitt no enn det eg var då eg skreiv bokmål til kvardags. Det er ikkje fordi eg er så medviten korleis eg skriv. Eg var mykje flinkare til å passe på både presensformer og endingar då eg lærte meg å meistre språket enn det eg er nå - då gadd eg jo kontrollere kvart eit ord. Nå kontrollerer eg kvart jubelår og tek skrivinga på autopilot. Med vekslande endings-hell. For å seie det litt flåsete: eg kan bøyingsreglane, eg bruker dei bare ikkje alltid.Men det var ikkje mi manglande rettskriving som var grunnen til kriblinga i bloggefingrane mine. Det var erfaringa og erkjenninga eg gjorde her om dagen. Eg ER ikkje fullt ut nynorsking. Det er framleis ein del av meg som er bokmålsbrukar. 

Eg har ikkje eit religiøst språk på nynorsk.

Eg bidreg sterkt til den statistikken som fortel at store delar av medlemsmassen i Den norske kyrkja ikkje er kyrkja på ein vanleg søndag. Rett nok stikk eg innom litt oftare enn gjennomsnittet. Gode vener i kyrkjelege stillingar og ei tante i det listaske nabohuset som sit i eit sokneråd bidreg godt til slikt. (Sist eg var i kyrkja var det eigentleg aller mest for å studere den fantastiske fest- altertavla som heng i Vanse, for å vere heilt ærleg). Men nesten uansett kva for ein kyrkjebenk eg har fått tresmak i fua av å sitte på, har kyrkjespråket vore bokmål. Og då eg for nokre dagar sidan skulle undervise om korleis kristendommen si oppfatning av treeininga er, måtte eg rett og slett erkjenne at mitt religiøse språk (i den grad eg kan seiast å ha det) er bokmål. Faderen, sønnen og den hellige ånd. Skaperen, frelseren og livgiveren.

Ein Kristusfigur av eit slag som også harmonerer dårleg med mitt religiøse språk, men som eg tykkjer er veldig fin. Traff han i Mtwara, Tanzania, der han vaktar i ganga på anlegget til eit luthersk senter som vi hadde samling på då eg var der.

 

"Faderen? Far? Faren? Djiiiiises!". Slik trur eg røysta inni meg ropte medan eg rota fram forsøk på forklaringar. At læreboka eg har er på bokmål, gjorde ikkje saka betre. Så eg enda opp med å skrive bokmål på tavla den timen. Greitt å sørge for at bokmålselevane faktisk også får møte språket sitt, sjølv om dei utgjer minoriteten.

Men det heile kom eigentleg av at eg var språklaus. Eg hugsa vagt noko om Anden. (Det lo vi av ein heil kveld på konfirmasjonsleir på Hovden. Vi blei pålagt å stikke innom kapellet ein kveld, og der var gudstenesta på nynorsk. Vi kniste skikkeleg då presten sa noko om at "anden kom over dei"). Sønnen = Sonen. Så det var ikkje det vanskelege. Men denne faderen?!

Eg gjekk i bokmål-til-nynorskfella. Eg antok at det var vanskelegare enn det var. For dei fleste nynorsk-brukande kristne heiter denne delen av treeininga faktisk Faderen. I moderne nynorskomsetjing (2011-utgåva) heiter det Far. "Vår Far i himmelen. Lat namnet ditt helgast...". (Som for så vidt er det same som det heiter på moderne bokmål (2011-utgåva). "Vår Far i himmelen! La navnet ditt helliges.". No more Fader og helligholding.) Men eg kjenner at eg nok har ein veg att før "Og lat oss ikkje koma i freisting,  men frels oss frå det vonde" blir eit språk som kjennes som "mitt"..

Naar Vi Døde Vaagner

...eller deromkring. Eg har nemlig innsett at målkvinna i meg aldri heilt har tatt kvelden, sjølv om ho stundom slumrer ganske så godt.

Det endelege provet fekk eg i dag. Eg las korrektur på ein artikkel, og freista finne ut kva den korrekte omsetjinga av ordet "menighetsråd" var på nynorsk. Skallen min ville nemleg ha det til at det anten måtte vere "kyrkjelydsråd" (all den tid kyrkjelyd er ordet for "menighet") eller "sokneråd" (all den tid "menighet" er dei som bur i eit kyrkjesokn). Eg veit eg har sett begge orda på prent, men all den tid dei ikkje båe kan vere sanne, fann eg ut at kyrkja.no måtte kunne gje meg svaret.

Vel inne var det berre å angi "nynorsk" som språk, og så klikke på "om kyrkja". Trudde eg. Men akk sann, den gong ei. For halve menyen til venstre i skjermbiletet stod på bokmål (!), og det same gjorde ein kvar artikkel eg kunne oppdrive om den kyrkjelege struktur.

Etter usedvanleg mykje "fram-att-att-og-att-att-att" fann eg ut at den korrekte nemninga var "sokneråd". Men før eg kom så langt, hadde eg klart å irritere meg så ettertrykkelig og grundig over målformen, eller mangelen på sådan, at eg for første gong på ei æve mekka klagebrev.

Rett nok er eg heilag (!) overtydd om at den som kjem på jobb i morgon og opner epostboksen til kyrkjerådet kjem til å tenkje at "huff, desse nynorskfolka, ass, dei gjer ikkje anna enn å klage", og eg har sjølvsagt aldri lyst til å vere ein av desse surmulande nynorskfolka som berre klager (sjølv om dei som klager somregel har ein god grunn til å klage!), men av og til er begeret så fullt at det renn over. Sjølv for ein sindig sørlending.

Og for den som måtte lure: eg klarer ikkje vere gjennomført sint, sjølv når eg meiner eg har god grunn til å vere det.

Hei!

Eg surfer ein del rundt på kyrkja.no, og lurer veldig på korleis de kan finne på å la meg få høve til å foreta språkvalet "nynorsk" når all informasjon som då kjem opp, er på bokmål? Ikkje eingong heile menyvalet er omsett til nynorsk - klikker ein på "om Den norske Kyrkja" finn ein t.d. ein meny til venstre som informerer om "Sjømannskyrkja - Norsk kyrkje i utlandet" rett under "internasjonale kirkelige kontakter" og "andre kirker i Norge".

Eg har sjølvsagt stor forståing for at ein ikkje kan sitte med dobbelt sett av nyhendeartiklar, og desse skal ein heller ikkje trenge å ha på meir enn ei målform. (Og "kred" til dykk for at meir enn 25% av sakene på framsida i augneblinken er på nynorsk!). Men når all tekst på "fastlåste sider" (eller kva ein nå skal kalle sider ein ikkje treng oppdatere - slik som "om den norske kyrkja") og store delar av menyen uansett er på bokmål, framstår knappen "nynorsk" som fint lite anna enn eit alibi. Når de gjev oss høvet til å velgje nynorsk målform på heimesidene dykkar, gjer oss som vel å nytte sidene på nynorsk visse forventninger om at sidene også er på nynorsk. Om ein ikkje har tenkt å syte for at så er tilfelle, kan ein nesten like gjerne ta bort den valfridomen. Eller - aller helst - kan ein gjere dei justeringane som trengst. Å sikre at (under-)menyane faktisk er på nynorsk, er ein god stad å byrje. Å på sikt omsette noko av den faste teksten er ein god stad å fortsette.

Alt godt og med von om positive endringar,

Signhild Stave Samuelsen,

Listelending og framleis lukkeleg Statskyrkjemedlem

---
Maalet hennar mor

Nynorskpartiet

Partiet over alle parti har gått inn for ekte språkleg rettferd: i den trykte utgåva av partiprogrammet blir annakvart kapittel på bokmål og annakvart på nynorsk. Og om ein vil ha programmet utelukkande på si målform, er det berre å laste ned. Hurra!

--

Speak the Word. Tracy Chapman. Telling Stories.

Nynorsk is a better language

I dag fekk eg eit triveleg brev frå Studentmållaget i Oslo, som ville ha meg til å byrje å verve folk til organisasjonen. Og det er ikkje måte på premiar - her kan ein få gåvekort på akademika og teater, vinne bøker og konsertbillettar og få reist på Interrail.

Dersom ein verver 12 medlemmer, loddar SmiO til og med ut "romantisk, gratis heilaften med einslege SmiO-styrelem/valfrit SmiO-medlem med 3-rettars middag på Kaffistova, kaffi og billettar til det Norske teatret for to personar". Og om ikkje det var nok, kan ein, om ein berre verver 20 medlemmer, vinne gratis barnevogn (!).

Det heitte seg i målrørsla tidlegare at nynorskfolk har betre sex, noko ein meinte å kunne finne prov på i statistikken som viste at det ikkje er nokon kommunar der kvinnene føder fleire born enn i nynorskkommunar. Nå kan det rett nok innvendast at denne statistikken korkje seier noko om sexens kvalitet eller frekvens, men berre kor gode (eller lite gode) folk er til å nytte prevensjon, men akk, vi som veit betre, veit sjølvsagt betre.

Men om eg kunne fått romantisk heilaften med eit styrelem aldri så mykje, kjenner eg eg hadde gått inn for å IKKJE verve 20 stykk..... I alle fall ikkje før etter at denne heilaftenen hadde vist seg å vere særs vellukka....