Hylle-fantasi (ein slags bokinteriørblogg)

I norsktimen i dag hadde eg med meg rundt 30 bøker som anten var diktbøker eller tekstsamlingar med mange dikt i. Eg fortalde elevane at eg hadde kome på at eg skulle ha dei med rett før eg skulle legge meg, så utvalet var det eg tilfeldigvis fann i går kveld. Når eg kunne spa opp nokon og 30 bøker på nokre minutt, oppstod spørsmålet om kor mange bøker eg har, sånn eigentleg. 

Det er det ingen som veit, dessverre (eller heldigvis). Eg har bøker ståande framme her, bøker ståande framme hjå opphavet og bokkasser på bokkasser både her, hjå opphavet og i opphavets lager. Eg ser med skrekkblanda fryd fram til den dagen eg får samla alt. (Ikkje minst lurer eg på kor mange bøker eg har tre av...). Men eg sa som sant er, at eg har ein 15-18 meter med bøker her. Dei hadde nettopp teke UngDataundersøkinga, der det kjem fram at 1 meter er ca 50 bøker. Ein kar på framste rad rekna seg fram til at det skulle bety ein stad mellom 750 og 900 bøker. Kremt. (Han gav seg i kast med å rekne ut kor mykje penger eg hadde brukt på dei bøkene. Det reknestykket gjorde meg akkurat skamfull nok til å puste letta ut då eg såg at minst to av desse metrane er dekte med utrangerte skulebøker frå då jobben rydda biblioteket..)

Ein av elevane mine fortalde då at ho såg for seg at eg måtte bu i ei hule lik den som i Fimlene. Det er nokså langt frå sanninga. Så difor: eit utdrag bokhyller. Og eit døme på kor idiotisk ein kan finna på å møblera når ein har eit møbel for hånd, men ikkje heilt plass. Den bokhylla som står så dumt til skulle stå der midlertidig ei kort stund då eg flytta inn for 2 år sidan. Men så er det nå ein gong slik at ei bokhylle med ledig hylleplass fort blir tom når eigaren har ein tendens til å skaffa 15 nye for kvar bok ho hiv ut...

Den lille bokhylla passa perfekt der ho er kjøpt for å stå,
og ikkje spesielt godt der ho står nå (det grå i enden er sofaen min..)

Frem fra glemselen/ Kvardagsepistel

Eg kom i skade for å begynne eit oppryddingsforsøk på dropboxen min. I ei mappe merka med "kan kanskje brukast til noko", fann eg denne historia, som eg sikkert hadde tenkt at eg kunne bruke til ei novelle eller noko, om ungdomstidas forfattarkall skulle slå til igjen. Eg syntes teksten var nokså morsom, og sidan eg ikkje trur forfattarkallet kjem til å vende tilbake, får eg nesten nytte høvet til å spreie det her i staden. 

Jeg kjente kallet allerede på kinoen. Det var rart, for jeg var tørst. Men jeg visste at i en motsetningsfylt kropp som min, var det helt reelt. Jeg måtte tisse.

Vi gikk av banen, og ingen av oss ville gå hvert til vårt. Vi ville begge gå litt, sånn helt uten mål og mening. Vi hoppa av på Ullevål. Tilfeldighetene fulgte oss opp Bergslia (sikkert fordi han skulle ned, jeg skulle opp, og da virka det mest logisk å gå rett fram). Da vi kom til krysset under Berg stasjon, bestemte jeg meg for at vi skulle ta vegen ned til nordnorsken. Erfaringsmessig står dørene der ganske ofte åpne, og kanskje jeg var heldig?

Men nei, der var det stengt. Trappene fulgte oss ned mot rundkjøringa før Ullevål. Der var det kratt. Og plutselig: hvorfor ikke benytte sjansen? Oslos mange skogsholt har jo flere funksjoner, men det å være en tilfeldig tissestasjon for sånne som meg, måtte være et av dem, spesielt på en dag som denne, da regnet hadde gjort sitt til at det allerede var vått i skogsbunnen.

Innover i holtet, under kvister, i ly av bjørk, fant jeg mitt lille natteparadis. Jeg gjorde som jeg hadde lært på speideren: finn en bakke, sitt sånn at du tisser nedover. Hold på buksa, pass på at du ikke tisser på skoa. Slipp deg løs.

Sjelden har det å tisse vært nærmere paradis. Og at det var minst en liter som måtte ut, det er jeg sikker på. En liter væske gir deg god til å filosofere. En liter væske kan ikke komme ut i ett. En liter væske tar tid. Tid til å tenke, tid til å kjenne etter. Hva er det som stikker så bak der? Og den sakte erkjennelsen av at du har satt deg i et brenneslekratt. 

Faderen. Far? Djiiiises! (Ei bokmålsk erkjenning)

Eg har skrive nynorsk i 11 år, sånn til kvardags. Eg tenker sjeldan over at eg gjer det, sjølv om eg veit at eg er meir medviten skriftsspråket mitt no enn det eg var då eg skreiv bokmål til kvardags. Det er ikkje fordi eg er så medviten korleis eg skriv. Eg var mykje flinkare til å passe på både presensformer og endingar då eg lærte meg å meistre språket enn det eg er nå - då gadd eg jo kontrollere kvart eit ord. Nå kontrollerer eg kvart jubelår og tek skrivinga på autopilot. Med vekslande endings-hell. For å seie det litt flåsete: eg kan bøyingsreglane, eg bruker dei bare ikkje alltid.Men det var ikkje mi manglande rettskriving som var grunnen til kriblinga i bloggefingrane mine. Det var erfaringa og erkjenninga eg gjorde her om dagen. Eg ER ikkje fullt ut nynorsking. Det er framleis ein del av meg som er bokmålsbrukar. 

Eg har ikkje eit religiøst språk på nynorsk.

Eg bidreg sterkt til den statistikken som fortel at store delar av medlemsmassen i Den norske kyrkja ikkje er kyrkja på ein vanleg søndag. Rett nok stikk eg innom litt oftare enn gjennomsnittet. Gode vener i kyrkjelege stillingar og ei tante i det listaske nabohuset som sit i eit sokneråd bidreg godt til slikt. (Sist eg var i kyrkja var det eigentleg aller mest for å studere den fantastiske fest- altertavla som heng i Vanse, for å vere heilt ærleg). Men nesten uansett kva for ein kyrkjebenk eg har fått tresmak i fua av å sitte på, har kyrkjespråket vore bokmål. Og då eg for nokre dagar sidan skulle undervise om korleis kristendommen si oppfatning av treeininga er, måtte eg rett og slett erkjenne at mitt religiøse språk (i den grad eg kan seiast å ha det) er bokmål. Faderen, sønnen og den hellige ånd. Skaperen, frelseren og livgiveren.

Ein Kristusfigur av eit slag som også harmonerer dårleg med mitt religiøse språk, men som eg tykkjer er veldig fin. Traff han i Mtwara, Tanzania, der han vaktar i ganga på anlegget til eit luthersk senter som vi hadde samling på då eg var der.

 

"Faderen? Far? Faren? Djiiiiises!". Slik trur eg røysta inni meg ropte medan eg rota fram forsøk på forklaringar. At læreboka eg har er på bokmål, gjorde ikkje saka betre. Så eg enda opp med å skrive bokmål på tavla den timen. Greitt å sørge for at bokmålselevane faktisk også får møte språket sitt, sjølv om dei utgjer minoriteten.

Men det heile kom eigentleg av at eg var språklaus. Eg hugsa vagt noko om Anden. (Det lo vi av ein heil kveld på konfirmasjonsleir på Hovden. Vi blei pålagt å stikke innom kapellet ein kveld, og der var gudstenesta på nynorsk. Vi kniste skikkeleg då presten sa noko om at "anden kom over dei"). Sønnen = Sonen. Så det var ikkje det vanskelege. Men denne faderen?!

Eg gjekk i bokmål-til-nynorskfella. Eg antok at det var vanskelegare enn det var. For dei fleste nynorsk-brukande kristne heiter denne delen av treeininga faktisk Faderen. I moderne nynorskomsetjing (2011-utgåva) heiter det Far. "Vår Far i himmelen. Lat namnet ditt helgast...". (Som for så vidt er det same som det heiter på moderne bokmål (2011-utgåva). "Vår Far i himmelen! La navnet ditt helliges.". No more Fader og helligholding.) Men eg kjenner at eg nok har ein veg att før "Og lat oss ikkje koma i freisting,  men frels oss frå det vonde" blir eit språk som kjennes som "mitt"..

Gåve frå oss til deg: betal sjølv?

I ettermiddag var eg og to kompiser ein tur på Bærums Verk. Kamerat S fekk ein tur på Pannekakehuset i julegåve, og endeleg var tida kome for å "løyse den inn". Pannekakehuset blei åstad fordi Ragnhild hadde vitra om ein visitt dit for ei tid tilbake, med melding om at dei hadde allergivennlege alternativ, noko som jo kan vere eit poeng når både den eine og den andre allergien finn på å gjere seg gjeldande.

Pannekakene var akkurat like gode som Ragnhild hadde fortalt oss og vi enda opp med å vere der i mange, mange timer, for det er særs trivelg ein stad, sjølv når regnet yrer ned. Men også godt selskap skal ein gong brytes opp, og det nærma seg tida for å trekke mot bil og buss. Ergo - tida for å betale.

Og her er det J og eg oppviser ei blanding av dårleg hugs og pinleg framferd: i gjerningsøyeblikket gløymer vi at vi har gitt bort besøket i gåve, og at heile formålet med visitten var at VI skulle spandere på S. Kanskje kan vi skulde på den hollandske atmosfæra, for resultatet var at vi "were going dutch" - kvar betalte for seg. 

S køyrer oss til bussen. I det bilen hans forsvinn bak svingen, går det opp for oss kva vi har gjort. Skamfulle sit vi på bussen innover mot Oslo og kjem fram til at det minste vi kan gjere er å sørge for å samles igjen veldig snart. Då skal vi ikkje falle i hollenderfella. Mogleg vi får finne ein stad med førehandsbetaling?

Gamlingene nå til dags!

Tidleg på ettermiddagen i dag var eg ein tur på Jernbanetorget. På hjørnet Jernbanetorget/Europarådets plass sat, som vanleg, ei dama og tigga. Ho sat sånn plassert at då eg kryssa gata, kom eg "rett på" ho. Inn frå mi venstre side, med kursen rett fram (og dermed på langs der ho sat) kom ein gamal mann, som eg vil anta var ein stad mellom 70 og 80 år. Mannen har jamn fart, men ganglaget ber preg av at beina hans ikkje lenger har ein ungdoms vitalitet.

I det både han og eg nærma oss, begynte dama å riste på koppen sin og på sedvanleg vis rope "please, please". X antall år i Oslo har enda ikkje vendt meg frå kjensla av å vere brydd når eg treff på tiggarar, så det er mogleg det var instinkt som gjorde at eg slo auga ned. Alternativt var det konsentrasjonen om å ikkje snuble i fortauskanten si skuld at eg ikkje såg det som skjedde. 

Det kjem ein lyd frå koppen med mynter i. Det er ikkje lyden av mynter som fell i koppen, ei heller lyden av ein kopp som ristes på. Lyden av mynter som slår mot kvarandre er så hard at den vitner om eit spark. Mannen er så nær dama at han utan tvil kan ha sparka koppen ho holdt rundt. Beinet hans avslører ikkje om han har sparka eller om han berre har eit bein han må bruke mykje krefter på å løfte. Eg les kroppsspråket hans. Han er fiendtleg innstilt mot denne dama. 

Eg ser ikkje ansiktet hans, men eg ser blikket hennar. Det er forvirra, ope og sint på ein gong. Ho ser at rett på meg, og i eit mikrosekund er det som om augene hennar seier "gjer noko, for svarte".

Eg skal til å rope på den gamle mannen. Eg utbryt "ØY!", men resten av skriket mitt teier i strupen. Eg skal til å rope at "SÅNN OPPFØRER EIN SEG FAKTISK IKKJE OVERFOR FRAMANDE MENNESKE!" Eg skal til å skrike at det er heilt greitt at han kjenner seg brydd, for det er han ikkje aleine om. Eg skal til å gje han klar melding om at han får sjå til å skjerpe seg, for det er faktisk eit menneske han utøver vald mot. Eg skal til å avslutte med å seie noko om kor forferdelege gamlingane nå til dags er, at han er ei skam han er for dei som bygde landet.

Men eg teier. Eg teier, bøyer hovudet og tuslar bort mot trikken (som eg akkurat mister, til pass for meg!). Tvilen gneg i meg. Eg såg jo ikkje mannen sparke. Eg kunne risikert å skjelle ut ein framand, uskuldig mann. Ein gamal mann, til og med, ein eg intuitivt har ekstra respekt for. 

Heile vegen heim dikuterer eg med meg sjølv. Heile vegen heim fortel eg meg sjølv kva eg faktisk burde ha sagt. Og kvifor eg skal vere glad eg lot det vere. Det er ein prinsippdiskusjon som foregår i mitt indre. Det er retten til å ikkje bli uskuldig dømt mot det universale menneskeverdet. Det er respekten for gamle menn mot respekten for medmenneske. Det er omsorg for medmennesket mot omsorg for medmenneske.

Og så er det skammen og frykta. Skammen over å kunne ha gripe inn, men vore for feig til å tørre. Frykta for at eg lot vere å gje han ei skyllebøtte fordi dama som sat der truleg har rumensk eller bulgarsk statsborgarskap. Skammen over kva det vil seie om forholdet mellom liv og lære dersom frykta mi er sann. Frykta for at eg er for feig, og at ideologien som eg innbiller meg at ligg i ryggmargen forsvinn som dugg for sola når det gjeld. Frykta for at eg har bidratt til å nedverdige ho ytterligare ved å (tilsynelatande) sjå på, og så la vere å gripe inn. 

Det er lenge sidan ein episode har plaga meg tilsvarande. Eg har grubla og grubla, men eg kan ikkje med handa på hjartet seie at eg er sikker på at eg oppfatta det som faktisk fann stad. Han kan vere ein av desse gamlingane som traskar rundt i hovudstaden og nesten går på tiggarar for å markere at dei ikkje er velkomne til å drive med tigging - for det er ein del som gjer akkurat  det (og dei eg har sett har alle vore menn). Han kan ha gått så nær ho at det var ho som rista ekstra hardt for å få han unna. Han kan rett og slett ikkje ha sett ho. Eg kan ha tolka blikket hennar feil.

Tvilen gneg i meg ennå. Eg klarer ikkje bare å seie at "gjort er gjort". Eg skulle så gjerne ha gjort noko. Men eg veit ikkje kva.

Først mange timars grubling seinare gjekk det opp for meg at eg eigentleg ikkje var på veg heim.

Kva skulle eg gjort utan pappaen min?

(dette innlegget blei forsøkt lasta opp på påskeaften, men fordi breibandsdekninga på Lista virkelig ikkje alltid er mykje å skryte av, fekk eg bare skrive det i Blogger, men det blei aldri lasta opp. Og det oppdaga eg altså først nå, 8 dagar seinare)

I påska i fjor slapp eg bomba. "Pappa, æg tru'kje du kan rægne mæ at æg kjeme heim i påska neste år". Eg visste at (a) påska kom seint i 2011, og (b) at eg etter planen skulle levere masteroppgåve under ein månad seinare. Det betyr at Påska2011 skulle tilbringes på Eselsalen. Pappas skuffelse var særdeles synleg, for å seie det mildt. Men med eit år å førebu seg på, trudde han det skulle gå fint. Då eg var heime for ein månads tid sidan var det tydeleg at han hadde klart å slå seg til ro med tanken. "Jaja, så sjåast mi i mai, då!", sa han.

Men så, i dagene før Palmesøndag, begynte maskinen min å oppføre seg som om den hadde fått hekseskot og kink i nakken og magevondt på ein gong. Den opererte som i sirup. Artigast av alt var igrunnen at den bad meg taste inn passord eg ikkje hadde brukt sidan august. Eg tømte den for innhald, men det såg ikkje ut til å ville hjelpe. Det tok lenger tid å skrive ei 3-ords setning etter at eg hadde sletta 3 GB enn det gjorde før. Og brått ville den altså ikkje la meg slippe inn i det heile, truleg fordi den bad om eitt passord mens den ønska eit heilt anna.

Problemet var at siste versjon av oppgåven låg på maskinen - og på ein backup-disk som er formatert til bare å godta å leses av mac'er. Eg kunne med andre ord ikkje smile pent til maskinene til UiO med mindre eg absolutt ville skrive alt på nytt. Hurra, hurra.

Då var det bare ein ting å gjere. Ringe pappa.

Og pappa svarte at han nok skulle få fiksa det, bare eg kom meg heim. Sidan eg ikkje hadde maskin for å bestille på, måtte billettbestillinga tas med pappa som konsulent. Så brått kom eg heim til påske likevel. Med sånn cirka 140 kilo bøker i verdens største koffert. Pappa blei så glad då eg kom heim at eg eit ørlite sekund mistenkte han for å ha planta det viruset som altså åt opp maskinen min innanifrå.

Vel heime kunne pappa fortelle meg at det ikkje var gjort i ei håndvending å slette det som låg på maskinen, ei helller å laste inn på nytt. Men skjærtorsdag fekk eg tilbake maskinen min i topp stand. Eg feira som seg hør og bør på ein Skjærtorsdag - på Øl og Spadser (det er det mogleg eg ikkje hadde gjort om ikkje Torrey hadde gått ut og sagt at han ville forby det - takk, Torrey!). Elles har kjellarstova og terrassene heime og på hytta fungert som påskas lesesal.

Rett nok fråtok denne lille "kræsjen" meg for alt håp om å komme i mål med levering i mai, men det får våge seg. Mi Oslo- og Lesesalpåske blei Listapåske. Og med sommertemperatur og solbrente naser føler eg  igrunnen ikkje det blei så gale. Og best av alt: eg har fått lov til å henge i lag med verdens beste familie i mange "bonusdagar". 

Den usynlege?

Av og til, når eg er på store samlinger der det er mykje folk, hender det at eg er den einaste i følget som ikkje får mat når det skal serveres. Av og til er det ein konsekvens av matallergi og dårleg hovmeisterkoordinering, men enda fleire gonger skjer det som konsekvens av at eg tydelegvis er usynleg for hovmeistrar og servitørar. Desse gongene har av ein eller annan grunn ein særleg tendens til å finne stad på tider der eg har eit blodsukkernivå nesten på minus, gjerne fordi eg er på ein konferanse som følger malen lunch ca 12 og middag 8 timar seinare.

I dag (eller strengt tatt i går, sidan vi nå har bikka midnatt) var ein slik dag. Eg er på eit relativt fancy hotell kjend for sitt supre kjøkken. Det er barne- og ungdomting, og 3 retters middag er ein fin måte å markere det heile på. Men om kjøkkenet er supert, er det ikkje gitt at koordineringa av serveringa er like mykje å skryte av.

Eg sat på same bordet som 8 andre. Innerst i hjørnet, for så vidt. Og då middagen blei servert, fekk altså mine sidekamerater mat - men det gjorde ikkje eg. Ein servitør gav teikn til ein annan om at min plass måtte påspanderes ein tallerken når neste runde kom. Men då servitørane kom tilbake, var det ikkje mot vårt bord. Det varte og det rakk, og sakte men sikkert gjekk det opp for meg at det visst ikkje var nokons intensjon at eg skulle få middag. Meir enn ein servitør gjekk forbi og kasta eit blikk på bordet vårt, tilsynelatande for å konstatere at alt var i sin skjønneste orden.

Problemet er at når blodsukkeret er lågt frå før, blir det faktisk ekstremt lågt når dei rundt meg begynnner å spise. Truleg er det ein eller annan mekanisme som slår inn når maten kjem på bordet som gjer at den reservetanken ein har brukt slås av fordi den altså skal fylles på igjen, for den slår inn enten eg kan spise maten eller ikkje. Men når fôringa ikkje skjer sånn i rimelig tid etter at reservetanken er avskrudd, gjer kroppen opprør. Skjelven, ør og ganske ute av stand til det meste. Då er det ganske kjipt å sitte der og vere usynleg. 

Min kjære kamerat Johannes, som kjenner meg godt nok til å vite korleis eg blir når eg har gått på reservetank alt for lenge og som veit kva tid naudblussen er tent (og slukna) tok grep (som han har måtte gjort fleire gonger før). Greip tak i ein servitør som kom forbi, og sa at vi mangla "ein tallerken". 

Etter det som kjendes ut som ei æve kom servitøren tilbake med ein tallerken. På høgkant i neven. Ein tom ein, altså. "Eeeh, altså, eg bad om ein tallerken fordi vi mangla ein tallerken, fordi det er ein her som ikkje har fått mat!" sa Johannes, kanskje ein smule krasst. Servitøren såg skamfull i golvet, og hadde han vore katt, hadde halen hans vore stukke mellom beina hans då han luska seg ut igjen med tallerkenen sin.

Men greitt nok. Å misforstå "vi mangler ein tallerken" skal han tilgis for. Å derimot IKKJE komme tilbake med mat på nemnde tallerken nesten umiddelbart, er på dette tidspunktet eit enormt svik. Eg venter, venter og venter enda ei stund, men ingenting skjer. Dei første rundt bordet mitt har nå ete opp. 

Etter lang tids venting på oppfylt tallerken kjem det inn ein annan servitør, ei av dei som sjekker at det er nok poteter rundt på bordene, som sjekker om nokon treng leskedrikkspåfyll og så vidare. Ho ser at eg sit der utan å ete, og sender meg eit spørrande blikk. Eg sender ho ei oppgitt "eg har faktisk ikkje fått mat"-mine tilbake, og ho forsvinn ut.

Eit minutt eller så seinare ligg tallerkenen framfor meg. At maten var blitt kald får heller vere, det aller aller viktigaste var at eg omsider fekk i meg sårt tiltrengt mat. Ingen "orsak" kjem når tallerkenen min omsider kjem på bordet, men derimot får eg melding om at "nå skal du i alle fall få først, så vi er sikker på du får" når eg får dessert. I beste fall kan eg sette det på konto for ein dårleg spøk. I dette tilfellet var den særs dårleg tima, skjelven som eg framleis var etter blodsukkerproblemet. Staden reklamerer med "lidenskap og omtanke i 350 år", men eg følte vel ikkje akkurat at det var det omtanken som stod i høgsetet den kvelden.

Når eg tenker meg om, skjedde faktisk det same på same stad i fjor. Då sat eg såpass midt i tråkket at det blei påfallande for servitørane at det var ein av dei på bordet like ved kjøkkenet som ikkje åt, og ergo ikkje hadde fått mat, så sjølv om maten min kom på bordet etter alle dei andre på same bordet, var det mens den ordinære serveringa framleis pågjekk.

Vel har eg vore på mange konferanser, seminarer og samlinger oppigjennom. Men eg innser at dette er den fjerde på rad (!) der eg har vore ein av minst 50 deltakarar kor eg har blitt sittande att utan mat før det har blitt purra. Førre gong det skjedde, var det matallergien som var skuld i at eg ikkje fekk maten i første omgang, og så gløymte servitøren meg etterpå. 

Eg fyller somregel stolen eg sit på ganske godt, men det virker likevel som om eg brått blir usynleg for servitørar så fort det blir mange nok i rommet. Eg kan ikkje anna enn å fundere på korleis det kan ha seg. Men enda meir funderer eg på kvifor denen usynlegheitskappa berre kjem på når eg treng ho som minst? Og kvifor kunne eg ikkje sjølv få bestemme kva tid eg skulle vere usynleg?

Men til sist er det kanskje like greitt at eg ikkje kan bestemme sjølv kva tid eg vil vere usynleg eller ikkje. Og særleg er det greitt for han svensken med tallerkenen. Hadde eg hatt ei skikkeleg usynlegheitskappe, hadde eg fulgt etter for å finne ut på kjøkkenet. Ikkje primært for å stele mat (sjølv om eg nok i naudas stund hadde gjort det også), men for å finne ut kva logikk som låg bak argumentet han openbart må ha fortalt seg sjølv "ho ville ikkje ha tallerkenen min UTAN mat på han, og ho sit der utan mat, så ho vil nok ikkje ha mat. Det var nok bare ei feilbestilling det heile".

Godt for han at eg blir heilt apatisk når reservetanken er skrudd av. Elles er det ein fare for at både han og hans kolleger både her og andre stader dette har skjedd hadde fått ei skikkeleg omgang med verbal juling, eit lite kurs i ordet "orsak" og ei opplæring i å faktisk sjekke at alle har tallerkner MED mat på på alle bord. 

Eg orsakar mitt krasse innlegg med at eg har gjennomført heile 2 trinn i Dyreparkens Serviceskole frå tidleg på 2000-talet, og føler eg med det papiret i hand kan uttale meg med ein viss legitimitet om skilnaden mellom god og dårleg service. 

Nå gjenstår 2 måltider før kursen går tilbake til Oslo. Det blir heldigvis buffet. Så kan kjøkkenet framleis få vere fantastisk, og så får eg vere min eigen servitør. Då slepp eg i alle fall å vere usynleg.

Når dagane er under pari

Ei stund vurderte eg å ha "blogger på overskotsdager" som ei del av fana på bloggen min. Eg tenkte det kunne forklare kvifor eg blogga bare når det passa meg. Av og til bare klør det i fingrane etter å blogge. Av og til har eg (eller tar eg) den tida som trengs. Ofte gidd eg ikkje, sjølv om eg på førehand tenker eg skal. Eg tenkte at det også kunne forklare kvifor eg somregel ikkje blogger all den politikken eg vil, eller skulle ønske eg  ville, blogge om. 

Då eg i stad snubla over ei oppdatering frå Kirkens SOS gjekk det opp for meg at den vurderte fana innehar ei anna del av sanninga også. "Hva er det ved vårt samfunn som gjør det så vrient å dele "Ikke-OK-dagene"?" skreiv Kirkens SOS på deira facebookside. "Noe av det Kirkens SOS observerer er at mange av våre innringere og innskrivere uttrykker en stor smerte ved å fortelle om at ting ikke er OK." Eg innsåg at det berre er overskotsdagane eg blogger om. Det er overskotsdagane, overskotsaugneblinka eg oppdaterer om på facebook. Dei øyeblikka, timane eller dagane eg befinn meg i kjellaren er det heilt uaktuelt å dele med nokon. 

Det hender eg ikkje evner å dele dei vonde øyeblikka med mine næraste heller. Det hender den fullstendige versjonen blir forelagt mine næraste gjennom hint og brotstykker medan eg står midt i det - og som eit samansett og bearbeida bilete lang tid etterpå. Anten fordi eg ikkje vil "bry dei" eller fordi det å sette ord på kjenslene gjer for vondt. Sjølv om eg veit at like mykje som eg ynskjer å hjelpe dei rundt meg som treng meg, ynskjer dei å hjelpe meg. Sjølv om eg veit at det verste er å sette ord på det - etterpå gir det ro i sjelen å vite at ein ikkje er aleine om å vite.

Det kjem stundom meldinger om korleis folk blir deppa av å lese om andres "fantastiske" liv, formidla gjennom facebook. Men kor ofte ser ein nokon melde at "det går faktisk ikkje så bra"? Det ser ut til å vere ein uskriven gylden regel på facebook og andre sosiale medier at det som skal deles er "det som er bra" eller "det som går på tverke, men som ein kan le av". Dei få som gjer det, blir ofte omtala av andre som "sånne som bare vil ha sympati". Men er ikkje det mildest tala ei forenkling?

Ein familie eg er veldig glad i mista eit alt for ungt medlem for ein del år sidan. Eg traff mor i huset tilfeldig på gata for nokre år sidan. "Åssen går det?" spurte eg. "Ikkje så veldig bra!" svarte ho. Eg blei mildest tala paff. Å svare ærleg på spørsmålet braut med alle sosiale koder. Sjølv om eg kunne sjå at ho ikkje hadde det så bra, forventa eg eit smil og "joda, veldig bra!" - og så sanninga. Men perpleksheita mi til tross, kjende eg at eg likte hennar versjon betre. Som ho så fint sa det "eg ser ingen poeng i å lyge og seie eg har det bra. Absolutt alle kan sjå at det er tøft. Absolutt alle kan sjå at eg har det vanskeleg. Det gagner korkje meg eller deg om eg lyg. Då får du heller la vere å spørre".  Sidan har eg stadig tenkt på ho når eg spør "korleis går det" - og når eg får spørsmålet. 

For det kan ikkje, og skal ikkje, vere slik at det samfunnet vi skal styre mot er eit samfunn der alle har det bra heile tida og  alt går på skinner. I eit slikt samfunn vil menneska vere utan kjensler. I eit slikt samfunn vil menneskeleg samhandling vere ikkje-eksisterande. I eit slikt samfunn vil ingen få høve til å utfolde seg. Ingen vil kunne kjenne på kva det er å mestre noko. Ingen vil kunne reise seg, for ingen vil nokon sinne gå på trynet. Ei verd der alt er "perfekt" er alt anna enn perfekt.

Som det stod på plakaten til ei arbeidsgruppe då Sander og eg var i Litauen for å fortelle korleis vårt draumesamfunn skulle sjå ut:

Eit perfekt samfunn er derimot eit samfunn der vi tør vere opne om dei hindringene som kjem i vegen. Der det er lov å seie at ting ikkje går så bra, og der det finst medmenneske som hjelp til med å finne trappa opp at frå kjellaren. Der det er lov å vise ubetinga glede. Der det er lov å vere frustrert. Der det finst prøvelser vi kan utsettes for, men som vi kan mestre - og der det er lov å spørre naboen om hjelp til å få det til. Der måla ein skal strekke seg mot er tilpassa ein sjølv og eins eigne evner.

Det gode samfunn må starte ein stad. Det bør starte hos den vi ser i speilet. Den vi ser i speilet er den som anten kan vere eit medmenneske eller opne døra litt på gløtt og sleppet medmennesket inn. Eller helst begge deler.

Fram til vi har klart å oppnå det gode samfunn fullt ut, er det godt det finst medmennesker hos Kirkens SOS og andre som er klar til å tale med dei som kjenner at livet går dei imot. Dei som kjenner behovet for å dele det med nokon, men som ikkje finn nokon å dele det med fordi vi ikkje takler å få eit ærleg svar på "åssen går det?".

Så var det denne konsentrasjonen...

Eg sit på lesesalen og prøver febrilsk å konsentrere meg. Men noko i meg finn alltid tilbake til DamnYouAutocorrect når eg minst treng det. Så eg vurderer å revudere mi lyst på iPhone, og eg får ikkje gjort noko av det eg skal medan eg sit her og prøver hardt å svelge latterbrølene mine. Trur dei andre som sit her snart omtaler meg som "ho gale dama i hjørnet. Du veit, ho med dei rare lydene. Ho som høyres ut som om ho er iferd med å døy. Trur sikkert ho sit der og grin. Eller så mister ho pusten. Eller noko".

Dei skulle bare visst at det eg gjer, er å lese samtaler som denne:

Når det baller på seg

Ein av mine beste kompiser sendte meg ein fantastisk mail for litt sidan. Eg har lese den før, men her eg sit nå, og evaluerer eit år som på mange vis har vist at eg er ein reser på å prioritere, men ikkje alltid på å prioritere riktig, føler eg den traff enda betre enn før. Så derfor deles den herved med alle andre som måtte kjenne prioriteringa røyne på i førjulstida:

En dansk professor stod foran sine filosofistudenter med noen ting foran seg. Da timen begynte, tok han uten å si et ord, et meget stort og tomt syltetøyglass fram og begynte å fylle det med golfballer. Da han hadde gjort det, spurte han klassen om glasset var fullt, og de var enige om at det var det.

Så tok professoren en kasse med småstein fram, og begynte å helle dem ned i glasset. Han ristet glasset lett, så småsteinene fordelte seg imellom golfballene. Deretter spurte han igjen studentene om glasset var fullt, og det mente klassen at det var.

Deretter tok professoren en kasse med sand fram og begynte å helle den opp i glasset. Sanden fylte naturligvis de resterende hulrommet i glasset. Igjen spurte han om det var fullt. Klassen svarte enstemmig ja.. Til slutt tok professoren to kopper kaffe og helte dem begge ned i glasset. Hulrommet som var mellom sandkornene, ble nå effektivt fylt.

Studentene lo. "Nåvel", sa professoren, da latteren var stilnet av. "Hvis dere nå forestiller dere, at dette glasset representerer deres liv. Golfballene er de viktige ting i livet – deres familie, kjærester, barn, helse, venner og yndlingspasjoner – de ting som, selv om alle andre ting gikk tapt, og bare disse tingene var tilbake, likevel ville gjøre deres liv fullkomment..

Småsteinene er de andre tingene, som betyr noe – sånn som jobb, hus, bil osv.. Sanden er alle de andre småting". Professoren fortsatte: "Hvis dere putter sanden ned i glasset først, er det ikke plass til verken småsteinene eller golfballene. Det samme gjelder i livet. Hvis dere bruker all deres energi og tid på de små ubetydelige tingene, får dere aldri plass til det som er viktig for dere. Vær oppmerksom på de ting, som er avgjørende for deres lykke. Lek med barna. Pass på helsen! Inviter deres partner på middag. Ta enda en runde på golfbanen.

Det vil alltid være tid til at gjøre huset rent og ordne avløpene. Ta dere av golfballene først – de ting som virkelig betyr noe. Få styr på det dere vil prioritere – resten er bare sand. "En av studentene rakte hånden i været og spurte hva kaffen representerte.

Professoren smilte: "Jeg er glad for at du spør. Det er bare for å vise, at uansett hvor fylt ditt liv synes å være, så er det alltid plass til et par kopper kaffe sammen med en venn".

Når tingene i ditt liv virker nesten uoverkommelige; når 24 timer pr. dag ikke er nok, så husk syltetøyglasset og kaffen...

Dei tre farlige tinga i livet

"Det er tre ting du skal passe deg for" sa naboen min ein gong, og sette fram ein formanande peikefinger. "Klattegjeld. Duskeregn. Og små drinker". 

Eg har nok ikkje for vane å samle på slik livsvisdom, men det har gong på gong vist seg å halde stikk. Av ein eller annan grunn er det stadig naboens formanande peikefinger som kjem fram i mitt indre søndag morgon etter ein fuktig laurdag kveld. For dei små drinkane har jo ein tendens til å vere dei beste.

Og i dag fekk eg erfart at begge dei andre også slår til. Riktignok ikkje i så stort mon at eg føler for å kalle det bitter erfaring, men erfaring er det nå. ("Og en erfaring rikere, så løfter vi på glasset" syng det nå inni meg ein stad). For det første gjorde eg opp ei gjeld til ein kompis som i utgangspunktet bestod i (primært) 200-lappar, og som på merkeleg vis hadde blitt firesifra. I desse skatte- og feriepengetider skal eg ikkje akkurat påstå at det var smertefult, men det var i alle fall ei lita oppvåkning av kor fort gjelda klatter på seg, om ikkje anna.

Så var det dette duskeregnet, då, som sant og seie var grunnen til at eg såg for meg peikefingeren i mitt indre. Mamma og meg var nemlig på spasertur i Nordbygda nå i kveld. Då vi gjekk ut, var det ting som tyda på at det ville komme regn, men det kom nå ikkje. På tilbaketuren kom duskeregnet. Vi traff ein nabo, og stod lenge og prata med ho, og lot oss ikkje affisere av regnet - for trass alt hadde ikkje himmelen åpna slusene. "Dette er jo ingenting", sa vi.

Inntil vi kom inn, og oppdaga at vi var gjennomblaute.

Så er det visst noko i det likevel, då. Ein gjer visst klokt i å passe seg for duskeregn, klattegjeld og små drinker.

---

Drip Drop. Safura. Eurovision 2010

Kvifor du har ei saks i førstehjelpsskrinet ditt

Eg veit du alltid har lurt på kvifor det er ei saks i førstehjelpsskrinet/puta/veska di. Somme tider er saksene til og med merka med "bilsetesaks". Det er sjølvsagt berre halve sanninga. Saksa ligg der også av ein annan grunn: ho skal brukes til å få personar, til dømes Signhild, laus frå sykkelen sin!

Eg sykla heim frå jobb i dag. Det er så sterk vind på Lista i dag at eg igrunnen har brukt meir energi på å halde sykkelen oppe enn eg har på å trø rundt. Og med sterk motvind har det heller ikkje gått veldig fort rundt.

På jobb må eg bruke svarte bukser, og i dag morges fann eg fram nokre bukser som er veldig gode å gå i, men som ikkje er innsvinga under kneet. Med andre ord: dei er relativt gode og vide. I tillegg er dei laga i eit stoff som i beste fall er glatt, i beste fall er heilt imogleg å få til å halde seg på noko anna vis enn slik det er sydd saman. Med andre ord: å brette opp buksa hadde liten effekt.

Mellom jobb og heim er det ei slette på kring 2 kilometer. Då eg hadde kring 200 meter igjen av den sletta, kom det ein bil bak meg som skulle forbi. Eg bremsa ned då eg høyrde den, slik at eg var sikker på at eg hadde kontroll på sykkelen (jf denne vinden..). Og brått innser eg at eg ikkje får trødd rundt - og heller ikkje trødd i bakken. Eg sit fast. Det er berre ein ting å gjere - la seg falle ned i grøfta, og sørge for at den landinga blir så mjuk som mogleg. Eg klarte å time det slik at eg datt i grøfta akkurat i det bilen kjørte forbi.

Grøfta var akkurat såpass bratt at eg ikkje heilt kunne sjå korleis eg skulle få av meg buksa - og buksa måtte av om eg skulle komme meg laus av sykkelen på eiga hand. Men det slapp eg, for sjåføren kjørte tilbake. Og fann ei leande Signhild som ikkje var i stand til å komme seg opp, og som hadde sykkelen liggande over beina.

Mannen i bilen prøvde først å rikke buksa ut. Det var ikkje mogleg. Så spurde han kva eg hadde tenkt å gjere, og eg svarte at eg funderte på å ringe pappa og be han ta med kuttereiskap. Då kom dei på at dei hadde førstehjelpsskrin. Oppi der låg ei saks. Og ein liten klipp seinare var eg laus.



Buksa mi er, som ein kan sjå, ein stor lapp fattigere. Men eg er heil (litt småforstudd i håndledd og litt merkelig forslått på beina der sykkelen låg, men pytt) og konkluderer med at eg har fantastiske folk i nabolaget. Aner ikkje kven dei er (anna enn at dei høyrdes lokale ut), men uansett: eg er sjukt takksam for hjelpa. Og ganske lattermild. Det finnes tidspunkt der ein skulle ønske ein kunne få sjå seg sjølv utanfrå. I sakte film.

---

Bicycle ride. Blümchen. Für Immer und Evig. 2000

Kjære Murphy: det er nok nå!

Eg har no vore utan tilgang til maskinen min i 3 dagar. Maskinen min fann ut at den skulle ta ei oppdatering av programvare på mandag kveld, og då den så skulle skrus på på tirsdag, var det ikkje råd å få den på. Den bare suser, og eg får ikkje tilgang. Har eg backup? Neida. Fordi den har nekta å ta automatiske backuper, og så nekta å konvertere bakupdisken og så berre godkjent flytting til backupdisk dersom dei flyttes enkeltvis. Ergo; eg har eit problem. Særleg fordi eg har ikkje mindre enn 3 ulike store oppgåver/rapportar/dess like eg skulle hatt ferdig. Helst i forrigårs.

Og då eg brått ikkje kom inn på nettbanken heller, kjende eg at nå er det nok.

Så kjære Murphy, kven du nå enn er. Det hadde vore veldig fint om du kunne ta regelen din tilbake. For eg treng virkelig, virkelig tilgang til maskinen min. Helst i går.

---

Three days in a row. Anouk. For Bitter or Worse. 2009

Så definitivt ikkje min dag..

Eg sit akkurat nå i Brussels, på eit fantastisk hotellrom på Luxemburg. Skal tilbringe helga på møte i European Youth Forums arbeidsgruppe om menneskerettar (også kjend som YFJ HRWG for dei veldig innvidde). Men det kjennes som eit lite under at eg i det heile er her.

Før eg forklarer kvifor, bør eg seie at eg er eit slikt menneske som liker å vere ute i god tid. Eg pleier derfor å seie til meg sjølv at eit fly som går 1145 går 11, slik at eg har ein god buffer in case of emergency. Problemet var at flyet mitt skulle gå 12, og seinaste check-in var 11 - og eg hadde sagt "12" til meg sjølv. Eg tok derfor utgangspunkt i at eg hadde litt god tid. Akk sann.

Av "ulike årsaker" fekk eg ikkje heilt til å stå opp 930, slik eg hadde tenkt. Men då klokka var nokre minutt over 10 var eg ferdigdusja og i fullt firsprang ut mot t-banen, fullt bestemt på å nå ein bestemt bane. Eg skal først krysse trikkesporene til 13-trikken, deretter springe over tilbringerveien til ring 3. Alt vel så langt. Inntil eg oppdager at det er ein 13-trikk på veg mot meg, og eg bestemmer meg for å løpe over skinnene før den nærmer seg, slik at eg kan klare å slippe å bli ståande, og dermed nå over veien på grønt lys - og t-banen. Joda.

For brått ligg eg langflat i trikkeskinnene. Hjulet på min fantastiske lille koffert har satt seg fast i skinnene, og der låg eg. Møkkete og full av skrubbsår på både hender og føtter var det bare å traske i veg - for å konstatere at banen var gått før eg kom på perrongen.

Så eg måtte bare vente på neste. Og dermed rakk eg ikkje 10:30-flytoget. Flytoget bruker minst 19 min frå Gardermoen til Oslo S - med andre ord var neste flytog, 10:45, garantert for seint inne til siste check in klokka 11.

Kva gjer ein då? Jo, ein ringer pappaen sin. Sender passordet til eposten på sms og smiler pent til verdas beste pappa og spør om han kan logge seg inn på eposten, finne check-in-eposten frå flyselskapet og sjekke meg inn over nett. Snille, snille pappaen min gjer som han blir bedt om. Problemet er bare at sida meddeler "vennligst vent" i intet mindre enn 20 minutt.

Eg sit på flytoget og funderer på kva i helsike eg skal finne på å gjere om eg ikkje kjem med flyet. Om eg må prøve å grine meg til plass, eller om eg må finne på noko anna. Heldigvis slepp eg ta til tårene - dama bak innsjekken på Gardermoen seier at eg får lov til å vere med flyet, men også at eg allereie er sjekka inn!

Vel installert på flyet viser det seg at det er tomt for mat, eg kan velge mellom øl, brus og chips. Tænkjuverrimøtsj, eg hadde ikkje tid til å spise frokosten eg hadde tenkt å spise på Gardermoen. I det eg går ut av flyet kjenner eg at mitt venstre kne liker forholda SVÆRT dårlig. Det har ikkje vore godt på mange år, men nå har det fått seg ein real trøkk, og deretter fått gleden av å sitte stille. Det er med andre ord meint til å gå gale.

Men eg kom meg nå fram til slutt, og fekk meg frukost sånn lenge etter lunsjtid ein gong. Og kjenner at eg saktens skal klare å hinke meg fram i nokre dager.

----
Eg gjenopptar forsøket med å finne ein passande song til kvart eit innlegg, og derfor:

Soundtrack: Møkkamann. DumDumBoys. Sus 1996.

Morgongretten?

Eg var ein tur på butikken i dag morges, og fekk det sedvanlige spørsmålet om kvittering. Litt forvirra kom eg på at eg hadde handla til andre, og derfor kunne gjere lurt i å ta kvitteringa med.

"Eeeh, ja, det kunne vere ein fordel", seier eg. Og innser at det er på sin plass med ei forklaring. "Eg var litt usikker, men det er jo alltid lurt å ha med seg herifrå". Ho blir dama blir svært så stram i maska, men eg tenker ikkje over det. Før eg går ut døra og innser at eg faktisk ikkje har oppklart noko som helst, men tvert imot har smurt fornærmelsen enda meir inn. Joda. Skal det vere, skal det visst vere.

Mot vår?!

Eg forlot eit Lista der våren hadde meldt sin ankomst, med krokus i blomstring og vipesang, sette meg på nattoget og vakna opp i eit Oslo der snøen lava ned. Det kjendes igrunnen som om årstidene hadde byrja gå baklengs, og eg var brått fyld med ein ekstrem heimlengsel - enda det var under eit halvt døgn sidan eg forlot heimen.

selvgjort er velgjort?

Dei påstår at selvgjort er velgjort. Eg har mine tvil. For slik ser macen min ut nå, etter at eg dreiv og kryssoppførte ting mellom maskin og eit ark. Det er vel ganske åpenbart at det primært er piltastene eg har brukt..

Moralene i denne historia er dessverre mange:
(1) Bli totalt papirlaus!
(2) Kast alle mistenkelege pennar
(3) Kjøp SVART mac.

Så definitivt ikke min dag...

...om to sekunder setter sikkert et vennlig sinn i gang en sirkelsag...

Det er igrunnen sånn det føles i dag. Først forsov eg meg, så var det berre å springe til banen - og mista akkurat den som gjekk. Berre for å oppdage at den eg hadde tenkt å ta, ikkje gjekk då den skulle. Då det så kom ein ny bane, klarte eg å sitte på forbi Stortinget stasjon - så eg måtte av på Jernbanetorget og ta toget tilbake. Vi har eit møtelokale der det ikkje er fleire plasser ved bord, noko som igrunnen er litt irriterande. Men men, shit happens, og det er bare å gjere det beste ut av det.

---
Dagens ord: Møkkamann. DumDum Boys. Sus

Ein blir blind på auga først

Eg skulle sette meg ned ved kjøkkenbordet for å skrive eksamensoppgave til morgonen i dag. (Må ta att for å ha vore sjuk i 16 dager i desember og påfølgande utsett eksamensinnlevering - så då er det levering før nyttår i staden..). På kjøkkenbordet låg dagens utgaver av både Fædrelandsvennen og Farsunds Avis, og eg kunne sjølvsagt ikkje gå i gang med skriving før avisene var leste.. Ikkje at det eigentleg var veldig mykje spanande, for første utgava etter jul inneheld jo primært stoff som er skrive før jul (og som i Fevennen sitt tilfelle i stor grad var tenkt publisert julaften, kan ein forstå ut frå formuleringer i artiklane). Og kva er meir egna som "stoff utan datomerking" enn årskavalkader? Så eg har lese meg gjennom journalistenes møter med intervjuobjekter, anmelderes beste bokmøter, fotografenes favorittøyeblikk og mykje anna som tyder på at morgondagens oppsummering kjem til å vere året månad for månad.

Allereie i dag sleppte Sportsredaksjonen i Fevennen oversikten over Sørlandets beste idrettsutøver, der forøvrig berre aktive utøvere får bli kåra. Og sjølv ikkje spesielt sportsinteresserte meg las med interesse. Og irriterte meg etterkvart over at Andreas Torkildsen ikkje var å finne på lista. Ein ting var å rangere både Hushovd, Lunde-tvillingene og Verås Larsen høgere, men eg hadde då tenkt at OL-innsatsen hans burde overgå merittene til både Steinar Ege og Nila Håkedal. Og då vi brått var nede på 8. plass og Ingvild Steinsland (forøvrig tante til han som tar over serviettene mine) var den som var lista opp, begynte eg å bli lettere bekymra for Sportsjournalistikkens ve og vel. Så eg las igjennom heile lista. Kom til 100, og framleis ingen Andreas. Så då var det bare å begynne forfra igjen. Framleis ingen Andreas. Etter å ha brukt i overkant av ein halvtime på å finlese lista, blar eg irritert om - og oppdager at heile baksida (som på mange måter er framsida på sportsdelen) er via til Andreas Torkildsen. Som kom på førsteplass.

Tidvis tallblinde Signhild har sjølvsagt ikkje observert at det stod eit 2-tall føre Thor Hushovds navn.

Tidstjuvane

Eg har i dag byrja samle på tidstjuvar. Her er eit lite knippe:
*totalt meiningslause sider
*"random article" på wikipedia
*"random blog på blogger
*nettaviser
*epost
*..reiselyst..

Und so weiter.

Og eg er framleis bare halvvegs i eksamensoppgaven. Joda