lørdag, oktober 20, 2012

Faderen. Far? Djiiiises! (Ei bokmålsk erkjenning)

Eg har skrive nynorsk i 11 år, sånn til kvardags. Eg tenker sjeldan over at eg gjer det, sjølv om eg veit at eg er meir medviten skriftsspråket mitt no enn det eg var då eg skreiv bokmål til kvardags. Det er ikkje fordi eg er så medviten korleis eg skriv. Eg var mykje flinkare til å passe på både presensformer og endingar då eg lærte meg å meistre språket enn det eg er nå - då gadd eg jo kontrollere kvart eit ord. Nå kontrollerer eg kvart jubelår og tek skrivinga på autopilot. Med vekslande endings-hell. For å seie det litt flåsete: eg kan bøyingsreglane, eg bruker dei bare ikkje alltid.Men det var ikkje mi manglande rettskriving som var grunnen til kriblinga i bloggefingrane mine. Det var erfaringa og erkjenninga eg gjorde her om dagen. Eg ER ikkje fullt ut nynorsking. Det er framleis ein del av meg som er bokmålsbrukar. 

Eg har ikkje eit religiøst språk på nynorsk.

Eg bidreg sterkt til den statistikken som fortel at store delar av medlemsmassen i Den norske kyrkja ikkje er kyrkja på ein vanleg søndag. Rett nok stikk eg innom litt oftare enn gjennomsnittet. Gode vener i kyrkjelege stillingar og ei tante i det listaske nabohuset som sit i eit sokneråd bidreg godt til slikt. (Sist eg var i kyrkja var det eigentleg aller mest for å studere den fantastiske fest- altertavla som heng i Vanse, for å vere heilt ærleg). Men nesten uansett kva for ein kyrkjebenk eg har fått tresmak i fua av å sitte på, har kyrkjespråket vore bokmål. Og då eg for nokre dagar sidan skulle undervise om korleis kristendommen si oppfatning av treeininga er, måtte eg rett og slett erkjenne at mitt religiøse språk (i den grad eg kan seiast å ha det) er bokmål. Faderen, sønnen og den hellige ånd. Skaperen, frelseren og livgiveren.

Ein Kristusfigur av eit slag som også harmonerer dårleg med mitt religiøse språk, men som eg tykkjer er veldig fin. Traff han i Mtwara, Tanzania, der han vaktar i ganga på anlegget til eit luthersk senter som vi hadde samling på då eg var der.
 

"Faderen? Far? Faren? Djiiiiises!". Slik trur eg røysta inni meg ropte medan eg rota fram forsøk på forklaringar. At læreboka eg har er på bokmål, gjorde ikkje saka betre. Så eg enda opp med å skrive bokmål på tavla den timen. Greitt å sørge for at bokmålselevane faktisk også får møte språket sitt, sjølv om dei utgjer minoriteten.

Men det heile kom eigentleg av at eg var språklaus. Eg hugsa vagt noko om Anden. (Det lo vi av ein heil kveld på konfirmasjonsleir på Hovden. Vi blei pålagt å stikke innom kapellet ein kveld, og der var gudstenesta på nynorsk. Vi kniste skikkeleg då presten sa noko om at "anden kom over dei"). Sønnen = Sonen. Så det var ikkje det vanskelege. Men denne faderen?!

Eg gjekk i bokmål-til-nynorskfella. Eg antok at det var vanskelegare enn det var. For dei fleste nynorsk-brukande kristne heiter denne delen av treeininga faktisk Faderen. I moderne nynorskomsetjing (2011-utgåva) heiter det Far. "Vår Far i himmelen. Lat namnet ditt helgast...". (Som for så vidt er det same som det heiter på moderne bokmål (2011-utgåva). "Vår Far i himmelen! La navnet ditt helliges.". No more Fader og helligholding.) Men eg kjenner at eg nok har ein veg att før "Og lat oss ikkje koma i freisting,  men frels oss frå det vonde" blir eit språk som kjennes som "mitt"..

1 kommentar:

Anonym sa...

Her stiller eg veldig blankt, men eg har ein kjenning som studerer teologi. Eg meiner han på eit tidspunkt hevda at "Faderen" i dei opphavlege skriftene eigentleg kan omsetjast til "Pappa". Og det høyrest (sjølv for ein heidning som meg) rart ut.

Elles kjem eg ikkje på nokon stad eg bruker bokmål lenger. Engelsk, derimot...