Eg reiser til Sarajevo i overimorgon. Har vore i byen fleire gonger tidlegare, men dette er faktisk første gongen eg skal dit utan å skulle vidare. Eg gler meg til å for alvor utforske hovudstaden i eit av dei aller mest fascinerande landa vi har i Europa, Bosnia-Hercegovina (også kjend som BiH). Arrangør for turen er LNU, og eg skal for ein gongs skuld ikkje reise som LNU'er, men som internasjonal leiar i Senterungdommen. Slik det ofte har vore før når eg skal på reisefot på vegne av Senterrørsla, skal eg ut på tur i lag med fantastiske Ragnhild, som er ein del av min innbyrdes urangerte topp 3 reisefølger. Det er sjølvsagt ikkje fordi ho er eit fantastisk reisefølge ho er håndplukka til å vere med, men fordi ho er medlem i Senterungdommens Internasjonale Utval, også kjend som IU.
Første gongen eg var i Sarajevo (2005), var eg ei blanding av fascinert og sjokkert over både korleis det såg ut og det folket som budde der. Noko av det eg minnest aller best, var dette huset her: gamle Bristol Hotel, som før krigen var det finaste hotellet i byen. Og grunnen til at akkurat dette biletet har brent seg fast, er at det tok litt tid før eg forstod at det ikkje var ei vindusrute igjen i bygget.
Hotel Bristol, Sarajevo. Bilete: meg
På veien ut til Mostar dukka denne songen opp på hjernen min. Eller rettere, det første verset av denne songen. Den delen av songen som ikkje har håp. Og den spelte på hjernen min heilt til vi sat på flyet att.
Over alt kor vi drog, både i Bosnia og Hercegovina, såg vi klare merker etter krigen. Kulehól i veggen ved hotellet vårt, utbomba hus langs "skolevegen" og leilighetsbygg der berre annakvar leilighet var bebodd. Men det som overraska meg aller mest, var at kvardagen tilsynelatande var til stades - folk såg ut til å vere godt nøgde med å bu slik. Vi blei med på opprydning av ein universitetsplass - der studentpolitikarane gjorde sitt for at alle på universitetet, studentar som professorar, skulle få ein litt betre kvardag:
Frå Mostar. Bilete: meg - som den gongen var glad i å ta bilete på skeiva
Det eg ikkje forstod den gongen, var at folk innsåg at dei måtte smøre seg med tolmod. At dei hadde skjønt at Rom ikkje var bygd på ein dag, at ein måtte legge stein på stein for å klare å bygge opp landet att.
Ein av dei vanskelegaste tinga å bygge opp att i landet, er ikkje byggninger, men demokratiet. Landet er i praksis regulert av Daytonavtala, som i si tid sørga for freden i 1995. Avtalen fungerer som ein konstitusjon for landet, og deler republikken inn i to delar: den serbiske republikken og føderasjonen Bosnia-Hercegovina. Fordi stoda var så spent den gongen, turde ein ikkje legge inn ein klausul i avtala om at ho skulle bli reforhandla etter ei viss tid, og resultatet av det, er at ein nå har eit land med eit utal folkevalde nivå på kryss og tvers og mellom anna ei rullerande presidentordning, der alle dei tre dominerande etniske grupperingane (serbarar, kroater og bosnijaker) er representerte i presidentskapet. Dei ulike folkegruppene har ulike læreplaner i skolen, og kan, i alle fall langt på veg, leve side om side innen same landegrense utan å ha kontakt segimellom. Systemet legg opp til at "ingen" skal føle tilknytning til landet først og si etniske gruppe dernest.
Med eit slikt poltisk system som bakteppe, kunne ein kanskje tenkt at det politiske systemet ville kollapse. Den gong ei. Ved valet i fjor haust blei det mobilisert i stor stil for å få særleg unge til å bruke røysteretten sin og dermed bidra til endring i "the heart shaped country". Og derfor er det representanter frå alle dei norske ungdomspartia (med unnatak av FpU, som ikkje hadde høve) skal på tur. For å lære.
Fordi demokratiet ikkje er eit mål vi kan oppnå, men ein visjon vi må halde levande.
Ingen kommentarer:
Legg inn en kommentar