Takk, Dagfinn!

Eg er sånn på det jamne ingen stor fan av Dagfinn Høybråten, men fordi eg akkurat har pakka ut kofferten min, kjende eg det var på tide med ein hyllest til den nå avtroppande KrF-leiaren. Etter 72 timar i BiH har eg knapt eit einaste plagg som ikkje må ein kombinert tur i vaskemaskin og til lufting i baktrappa før eg kan vurdere å tre dei på meg att.

Og kvifor det? Jo, fordi helga er tilbrakt i eit land utan røykelov. Konsekvens: alle restauranter, alle utestader, alle klubber og så vidare og så vidare ender opp som tåkefylte lokaler der ein strengt tatt ikkje treng å røyke sjølv for å bli nikotinavhengig... (Så er utfordringa sjølvsagt at svake sjeler tek opp festrøykingsuvanen ein strengt tatt hadde lagt bak seg, bare fordi nesten alle andre rundt ein gjer det..).

Min nyvunne KrFU-venn skreiv på facebook i går at "Syns KrF bør låne ut Dagfinn Høybråten til Bosnia slik at han kan innføre røykelov!". Og det er det igrunnen vanskeleg å vere usamd med han i.

Men eg har ein mistanke om at det blir enda vanskelegare å innføre ein røykelov i BiH enn det var i Noreg, rett og slett fordi det i enda større grad der enn her vil kreve politikarar som tåler å innføre lover stikk i strid med opinionen og som tåler å bli hata for det.

Eg har ein teori om at det ville vore få andre enn nettopp Dagfinn som kunne turt å innføre røykeloven. Han hadde nemlig veldig lite å tape på det: partiet hans var meir eller mindre på grunnfjellet, han var "avskrive" av den gemene hop som "mørkemann" og han var kjent som den som aldri rørte alkohol og la seg lenge før festen kom skikkelig i gang. Med andre ord: ein festbrems. (I den grad ein festbrems kan bremse ein fest han aldri tar del i..) I tillegg var han sjølvsagt allereie kjend som ein konservativ og rigid indremisjonsmann frå eit vestlandsdominert parti, så om noko så "tullete" skulle komme frå nokon politiker, måtte det komme frå nettopp han - som framstod som inkarnasjonen av alt det ein ikkje forbinder med urbane partifixere. Og nettopp fordi han kunne gøyme seg bak ein-mørkemann-som-står-for-alt-du-tykkjer-er-teit-maska si, hadde han rygg til å bere all tynet han fekk. Og så visste han sikkert i sitt stille sinn at ein dag ville alt bli snudd opp ned. Ein dag ville han ikkje lenger vere eit hatobjekt, men bli bejubla. Og kanskje var det nettopp derfor det i så stor grad blei køyrt fram som Høybråtens verk og Høybråtens lov, og underkommunisert både stortingsfleirtal og regjeringsutarbeiding.

Så gjekk det som det måtte gå. Lova blei innført 1. juni 2004, mens dei aller fleste røykarane uansett koste seg med utepilsen. Med unnatak av nokre stadbeist i Bergen som på byens brune kneipe lova at dei aldri i verden skulle la seg diktere av ein mørkemann frå hovudstaden, totte folk det var ganske greitt. Det var jo ein varm sommar, og ein ville jo gjerne vere ute uansett. Så kom hausten, og folk var blitt så vande med at røyking skulle gå føre seg ute at til og med dei kneipehengane bergensarane aksepterte å stå hutrande på utsida av lokale når snøstormen blas rundt øyrene deira i desember.

I byrjinga totte vi det var rart. Eg sakna innerøykinga hausten 2004, ikkje fordi eg sakna røykinga, men fordi det i det minste var slik at ein ikkje kjende andre lukter enn sigarettrøyken. Nå kunne ein plutseleg lukte sveitte, gamalt øl og antydning til urin på diskoteka. I dag, etter 5,5 år med røykelov, klarer eg ikkje lenger identifisere dei ulike luktene på same måte. Nå lukter utestadene varmt, klamt og kanskje litt øl-ete, men først og framst lukter dei "utestad" der dei før lukta "røyk".

Men i dag: AI LÅVV IT! Og eg merker ikkje så mykje til kor mykje eg digger røykelova før eg altså pakker ut kofferten min etter berre nokre dagar i eit land utan røykelov. Men det er lite anna å seie enn takk, Dagfinn. For at du var tøff nok til ikkje å gi deg!